Świergot i śpiew o poranku, wielobarwne upierzenie i niezwykłe umiejętności lotnicze – świat bez ptaków nie byłby taki sam. Ptaki to nasi mali sprzymierzeńcy – rozsiewają nasiona i pomagają nam pozbywać się z ogrodów niechcianych szkodników. Dlatego tak ważne jest aby dokarmiać ptaki, a przede wszystkim robić to odpowiedzialnie i w regularnych odstępach. Ich towarzystwo i możliwość podpatrywania dostarcza niezwykłej rozrywki niemal każdemu. Takich radosnych chwil może dostarczyć samodzielne zbudowanie ptasiej stołówki, która nie tylko przyniesie korzyści nam ale też zapewni ptakom pokarm zimą. A potem można tylko zaopatrzyć się w lornetkę, patrzeć i podziwiać.
Projektowanie karmnika dla ptaków – potrzebne materiały i narzędzia
Samodzielne wykonanie karmnika dla ptaków, nie musi być trudne. Można do pracy zaangażować starsze dzieci. Wystarczy pamiętać tylko o kilku zasadach. Do budowy karmnika typu domek, najlepsze będą prostokątne deski sosnowe lub świerkowe o długości 120 cm i szerokości 25 cm. A także listewki (kantówki) o długości 120 cm i szerokości 2 cm.
Ponadto przydadzą się nam takie narzędzia jak:
- młotek
- wiertarka
- wkrętarka
- gwoździe, wkręty do drewna
- kątowniki
- ołówek
- piła ręczna
- papier ścierny
- pędzel i impregnat do drewna.
Budowa karmnika krok po kroku
Pracę nad karmnikiem zaczynamy od przecięcia deski na 3 części. Pierwszą będzie stanowić podstawę konstrukcji czyli podłogę o wymiarach 35 cm długości. Kolejne części to daszek, które powinny mieć wymiary 42,5 cm x 25 cm i 42,5 x 23 cm.
Czas na kantówki, które przecinamy na 6 części – 4 kawałki po 18 cm i 2 kawałki po 21 cm. Krótsze kantówki ścinamy pod kątem 45°. Wszystkie krawędzie wygładzamy papierem ściernym.
W kolejny kroku skręcamy dwie części, które będą stanowić daszek, w tym celu używamy kątowników.
Następnie kantówki o 21 cm mocujemy do dwóch kantówek 18 cm, w ten sposób otrzymamy konstrukcję, którą za pomocą wkrętów mocujemy do podłogi karmnika. Do podłogi można również zamontować boczne listewki, które uniemożliwią rozsypywanie się umieszczonego w karmniku pożywienia.
Ostatnim krokiem będzie przytwierdzenie daszku.
Gotowy karmnik malujemy preparatem do drewna, który zabezpieczy go przed niekorzystnym działaniem czynników atmosferycznych. Najlepiej wybrać naturalny impregnat, który nie zaszkodzi ptakom.
Należy również pamiętać, żeby wszystkie gwoździe i wkręty były należycie zabezpieczone, tak aby goście karmnika nie zrobili sobie krzywdy.
Karmnik inaczej – drugie życie butelki pet
Jeżeli budowa karmnika dla ptaków z drewna nas nieco przeraża, to nic straconego. Prostym rozwiązaniem będzie karmnik z recyklingu. Wystarczy plastikowa butelka o pojemności 1,5 l, drewniane łyżki kuchenne, nożyk, sznurek lub wstążka i oczywiście mieszanka ziaren dla ptaków. W butelce wycinamy otwory przez które przekładamy łyżki, na które wysypują się ziarenka. Oczywiście tego typu karmnik najlepiej sprawdzi się zimą.
Inną opcją i bardziej estetyczną jest karmnik z orzecha kokosowego. Łupinę po kokosie należy przeciąć na pół, tak aby część stanowiąca daszek była nieco mniejsza. Następnie oba fragmenty łączymy sznurkami tak aby ptaki miały swobodny dostęp do dolnej części łupiny, w której umieszczamy nasiona.
Bezpieczne M4 – robimy budkę dla ptaków
Świetną opcją do podglądania ptasich przyjaciół są budki lęgowe, które dodatkowo przyczyniają się do wzrostu i ochrony ptasiej populacji.
Budki zazwyczaj lokalizuje się na terenach gdzie nie ma naturalnych dziupli oraz położonych z dala od terenów zielonych.
Taka skrzynka musi być całkowicie zabudowana (cztery ściany, podłoga i daszek), a otwór wejściowy nie powinien być zbyt duży, żeby nie dostał się do niego jakiś intruz, dla którego łupem stały by się jaja lub pisklęta. Budka lęgowa musi być stabilnie przymocowana, na wysokości co najmniej 4 m. Kluczowa zasada przy budowie budki to bezpieczeństwo ptasiej rodziny.
Budkę zawieszamy na drzewie, wraz z rozpoczęciem sezonu lęgowego czyli pod koniec lutego.
Po każdym sezonie lęgowym (jesienią lub zimą) skrzynkę trzeba wyczyścić – zapobiegniemy w ten sposób przenoszeniu się chorób pasożytniczych i wirusowych.
Odpowiednie miejsce na karmnik
Najlepsze miejsce do umieszczenia karmnika dla ptaków powinno być zaciszne, z dala od drogi i ścieżek, którymi często chodzimy. Takie miejsce musi być ciche, żeby ptaki się nie płoszyły. Oczywiście karmnik należy umiejscowić na odpowiedniej wysokości, aby nie dostali się do niego nieproszeni goście – zwłaszcza koty. Dobrze gdy karmnik będzie w otoczeniu krzewów i drzew – tam ptaki będą mogły szukać schronienia w razie ewentualnego zagrożenia.
Dodatkowo trzeba pamiętać o należytej higienie wewnątrz karmnika i regularnym czyszczeniu go z resztek pożywienia i ptasich odchodów. Jest to szczególnie ważne aby ustrzec się przed chorobami nie tylko u ptaków, ale innych zwierząt domowych.
Dbanie o czystość można sobie ułatwić, montując w karmniku wysuwaną tackę na pokarm dla ptaków.
Ptasie menu – czyli jak i czym karmić ptaki
Dokarmianie ptaków zazwyczaj trwa od późnej jesieni, aż do wczesnej wiosny (koniec marca, a nawet kwietnia). Zazwyczaj ten czas zaczyna się gdy temperatura spada poniżej 0°. Podstawową zasadą jest regularność – ptaki przyzwyczajają się do stałego dostępu do pożywienia. Jeżeli o tym zapomnimy możemy je narazić na śmierć. Dokarmianie zaczynamy od nie wielkich porcji „na zachętę”, stopniowo zwiększanych gdy pogoda ulegnie zmianie.
Karma dla ptaków powinna zawierać w oleiste nasiona, ziarna zbóż, a także owoce i warzywa. Im bardziej rozbudowane menu, tym możemy się spodziewać ciekawszych ptasich okazów.
Warto w ogrodzie posadzić kalinę, aronię, dziką róże, czarny bez, jarzębinę – które również przyciągną ptaki na stołówkę.
Poniżej lista ptasich przysmaków:
- słonecznik (łuskany i niełuskany) – najbardziej uniwersalny składnik pokarmu dla ptaków; dla sikorek, wróbli, mazurków, kowalików, czyży
- surowa, niesolona słonina – sikorki, dzięcioły
- ziarna zbóż – wróble, zięby, dzwońce
- ugotowane kasze np. gryczana
- orzechy, jabłka i rodzynki
- zatopione w łoju ziarna i orzechy – tzw. zimowe kule
- gotowe mieszanki dla ptaków dostępne w sklepach.
A czego nie powinniśmy podawać ptakom w karmniku:
- resztki ze stołu, np. wędliny
- solone produkty
- zepsute lub spleśniałe jedzenie
- pęczniejące kasze, w tym nieugotowany pęczak
- ciasto
- pieczywo.